Geplande activiteiten
Verzet en collaboratie in Groot-Zonnebeke en wijde omgeving
Lezing door auteur Kurt Ravyts op maandag 6 november om 19.00 uur
OC ’t Gelevelt, Geluveldplaats te Geluveld.
In 2022 verscheen van auteur Kurt Ravyts het inmiddels uitverkochte boek ‘Burgeroorlog in Beselare’, een diepgaande studie over de razzia van 23 juli 1944 en de nasleep ervan. Bij de studie voor dat boek stootte de auteur op een grote hoeveelheid bronnenmateriaal met betrekken tot collaboratie en verzet in Groot-Zonnebeke en wijde omgeving. De drang om met dit materiaal iets te doen was bij Kurt te intens en begin dit jaar werd in samenspraak met De Zonnebeekse Heemvrienden beslist om opnieuw een boek over dit geladen onderwerp met de kleine en grote tragedies die daarmee gepaard gingen uit te geven. Naarmate zijn bronnenstudie vorderde oordeelde Kurt dat een uitgave in meerdere delen noodzakelijk was en voorlopig zijn vier boekdelen voorzien waarvan het eerste zal verschijnen op 15 maart 2024. De auteur zoomt in op de (deel)gemeenten Beselare, Zonnebeke en Passendale, maar ook op de gemeente Woesten en de stad Ieper.
Bijna 80 jaar na de feiten beantwoordt Kurt Ravyts via nieuwe archiefgegevens de resterende vragen over het hoe en waarom van de razzia’s van 23 juli 1944 en 31 juli 1944 in Beselare en Passendale. Hij legt u in dit eerste boekdeel uit hoe bij de collaboratie de schrik voor de politieke tegenstander in het voorjaar en vroege zomer van 1944 in Beselare tot het doorgeven van naamlijsten leidde, hij neemt u mee naar aspecten van de collaboratie in Woesten (het “Klein Berlijn” van de Westhoek), naar het verhaal van de radicale collaboratie in de stad Ieper en naar de escalerende burgeroorlog tussen Partizanen en de bezetter, die samen met zijn radicale trawanten in Roeselare en omgeving de razzia van 31 juli 1944 in Passendale uitlokte.
Voor het eerst wordt ook de geschiedenis van de collaboratie en repressie in Zonnebeke voorgesteld. In het hoofdstuk over Passendale maakt de auteur via de lotgevallen van burgemeester-notaris André Camerlynck het delicate karakter van besturen tijdens de bezetting concreet.
Tot slot wordt voor de eerste keer in de lokale oorlogshistoriografie over WOII een hoofdstuk gewijd aan de actieradius van de aan de Feldgendarmerie Ieper verbonden Vlaamse Zivilfhanders (“Gestapo’s”) en Hilfsfeldgendarmen in de regio Ieper. Deze “bloedhonden” zorgden in de regio Ieper via hun intensieve medewerking met de bezetter in de lente en zomer van 1944 voor de deportatie van enkele honderden werkweigeraars naar Duitsland.
Na de lezing zal er een mogelijkheid zijn om in te tekenen op het eerste boekdeel.
Als tweede onderwerp van de lezing is er een uiteenzetting over een nieuwe databank die De Zonnebeekse Heemvrienden ontwikkelden.
OC ’t Gelevelt, Geluveldplaats te Geluveld.
In 2022 verscheen van auteur Kurt Ravyts het inmiddels uitverkochte boek ‘Burgeroorlog in Beselare’, een diepgaande studie over de razzia van 23 juli 1944 en de nasleep ervan. Bij de studie voor dat boek stootte de auteur op een grote hoeveelheid bronnenmateriaal met betrekken tot collaboratie en verzet in Groot-Zonnebeke en wijde omgeving. De drang om met dit materiaal iets te doen was bij Kurt te intens en begin dit jaar werd in samenspraak met De Zonnebeekse Heemvrienden beslist om opnieuw een boek over dit geladen onderwerp met de kleine en grote tragedies die daarmee gepaard gingen uit te geven. Naarmate zijn bronnenstudie vorderde oordeelde Kurt dat een uitgave in meerdere delen noodzakelijk was en voorlopig zijn vier boekdelen voorzien waarvan het eerste zal verschijnen op 15 maart 2024. De auteur zoomt in op de (deel)gemeenten Beselare, Zonnebeke en Passendale, maar ook op de gemeente Woesten en de stad Ieper.
Bijna 80 jaar na de feiten beantwoordt Kurt Ravyts via nieuwe archiefgegevens de resterende vragen over het hoe en waarom van de razzia’s van 23 juli 1944 en 31 juli 1944 in Beselare en Passendale. Hij legt u in dit eerste boekdeel uit hoe bij de collaboratie de schrik voor de politieke tegenstander in het voorjaar en vroege zomer van 1944 in Beselare tot het doorgeven van naamlijsten leidde, hij neemt u mee naar aspecten van de collaboratie in Woesten (het “Klein Berlijn” van de Westhoek), naar het verhaal van de radicale collaboratie in de stad Ieper en naar de escalerende burgeroorlog tussen Partizanen en de bezetter, die samen met zijn radicale trawanten in Roeselare en omgeving de razzia van 31 juli 1944 in Passendale uitlokte.
Voor het eerst wordt ook de geschiedenis van de collaboratie en repressie in Zonnebeke voorgesteld. In het hoofdstuk over Passendale maakt de auteur via de lotgevallen van burgemeester-notaris André Camerlynck het delicate karakter van besturen tijdens de bezetting concreet.
Tot slot wordt voor de eerste keer in de lokale oorlogshistoriografie over WOII een hoofdstuk gewijd aan de actieradius van de aan de Feldgendarmerie Ieper verbonden Vlaamse Zivilfhanders (“Gestapo’s”) en Hilfsfeldgendarmen in de regio Ieper. Deze “bloedhonden” zorgden in de regio Ieper via hun intensieve medewerking met de bezetter in de lente en zomer van 1944 voor de deportatie van enkele honderden werkweigeraars naar Duitsland.
Na de lezing zal er een mogelijkheid zijn om in te tekenen op het eerste boekdeel.
Als tweede onderwerp van de lezing is er een uiteenzetting over een nieuwe databank die De Zonnebeekse Heemvrienden ontwikkelden.
Burgers op de vlucht voor de Groote Oorlog
Toelichting bij de databank op maandag 6 november om 20.30 uur
OC ’t Gelevelt, Geluveldplaats te Geluveld.
Net voor de uitbraak van de coronacrisis in 2020 kregen we van Geluveldenaar Stefaan Pauwels een tip. In het Rijksarchief te Brussel zouden duizenden per gemeente gesorteerde fiches te vinden zijn met informatie over burgers uit België die voor de Groote Oorlog naar Frankrijk gevlucht waren. Met de hulp van vrijwilligers Noël Ghekiere en zijn echtgenote Lut, werden een deel van die fiches de volgende maanden gefotografeerd. Voor een ander deel konden we beschikken over foto’s die medewerkers van het MMP1917 museum enkele jaren daarvoor genomen hadden.
De softwarefirma Intradev uit Moorslede had indertijd de databank met de abdijdocumenten voor ons ontwikkeld en we deden nu ook op hen beroep om samen te kijken hoe we die duizenden foto’s voor het grote publiek toegankelijk zouden kunnen maken. Ze ontwikkelden een nieuwe databank ‘Vluchtelingen 14-18’ die op precies dezelfde architectuur gebouwd was als deze voor de voornoemde abdijdocumenten. Koken kost (soms veel) geld en we konden gelukkig beroep doen op projectsteun van CO7 om die pil een beetje te verzachten.
Op onze website zijn beide databanken te vinden onder de rubriek ‘Heemkundige documenten’. Wanneer u daarop klikt en vervolgens op ‘Vluchtelingen 14-18’ komt u op de databank met de vluchtelingen terecht. U vindt er ook een beknopte handleiding om een zoekopdracht te starten. De databank is nu volledig afgewerkt en met de toelichting op 6 november hopen we om u alle mogelijkheden die de databank biedt met voorbeelden aan te tonen.
Het grote verschil met de abdijdocumenten is dat deze databank levende materie is. Hiermee bedoel ik dat we er voortdurend nieuwe informatie zullen aan toevoegen. De fiches uit het Rijksarchief zijn de start van het project, maar daar kunnen we foto’s of allerhande aktes (huwelijk, geboorte, overlijden, enz…) van de vluchtelingen zelf aan toevoegen. Sinds de opstart werden er trouwens al honderden van die bijhorende documenten toegevoegd en ook informatie over vluchtelingen wiens fiche niet in het Rijksarchief te vinden was. Bezoekers kunnen ons trouwens altijd contacteren wanneer zij over bijkomende foto’s, documenten of andere informatie beschikken met betrekking tot personen, al dan niet familieleden, die ze in de databank terugvinden. Cruciaal daarvoor is natuurlijk de bekendheid van dit project bij het grote publiek, wat de bedoeling van deze uiteenzetting uiteindelijk is.
Hoe uitgebreider deze databank wordt (misschien uitgebreid met andere gemeenten?) hoe interessanter deze wordt voor onderzoekers. Er ontstaat bijvoorbeeld een duidelijk beeld van welke beroepsgroepen zeer goed vertegenwoordigd waren bij de vluchters en naar welke regio’s ze in Frankrijk trokken.
Leden van De Zonnebeekse Heemvrienden kunnen deze lezing bijwonen voor vijf euro, aan niet-leden vragen we een bijdrage van tien euro. Na afloop bieden we alle aanwezigen een drankje aan.
Gezien het heemkundig groot belang van dit project, hopen we op een talrijke opkomst.
OC ’t Gelevelt, Geluveldplaats te Geluveld.
Net voor de uitbraak van de coronacrisis in 2020 kregen we van Geluveldenaar Stefaan Pauwels een tip. In het Rijksarchief te Brussel zouden duizenden per gemeente gesorteerde fiches te vinden zijn met informatie over burgers uit België die voor de Groote Oorlog naar Frankrijk gevlucht waren. Met de hulp van vrijwilligers Noël Ghekiere en zijn echtgenote Lut, werden een deel van die fiches de volgende maanden gefotografeerd. Voor een ander deel konden we beschikken over foto’s die medewerkers van het MMP1917 museum enkele jaren daarvoor genomen hadden.
De softwarefirma Intradev uit Moorslede had indertijd de databank met de abdijdocumenten voor ons ontwikkeld en we deden nu ook op hen beroep om samen te kijken hoe we die duizenden foto’s voor het grote publiek toegankelijk zouden kunnen maken. Ze ontwikkelden een nieuwe databank ‘Vluchtelingen 14-18’ die op precies dezelfde architectuur gebouwd was als deze voor de voornoemde abdijdocumenten. Koken kost (soms veel) geld en we konden gelukkig beroep doen op projectsteun van CO7 om die pil een beetje te verzachten.
Op onze website zijn beide databanken te vinden onder de rubriek ‘Heemkundige documenten’. Wanneer u daarop klikt en vervolgens op ‘Vluchtelingen 14-18’ komt u op de databank met de vluchtelingen terecht. U vindt er ook een beknopte handleiding om een zoekopdracht te starten. De databank is nu volledig afgewerkt en met de toelichting op 6 november hopen we om u alle mogelijkheden die de databank biedt met voorbeelden aan te tonen.
Het grote verschil met de abdijdocumenten is dat deze databank levende materie is. Hiermee bedoel ik dat we er voortdurend nieuwe informatie zullen aan toevoegen. De fiches uit het Rijksarchief zijn de start van het project, maar daar kunnen we foto’s of allerhande aktes (huwelijk, geboorte, overlijden, enz…) van de vluchtelingen zelf aan toevoegen. Sinds de opstart werden er trouwens al honderden van die bijhorende documenten toegevoegd en ook informatie over vluchtelingen wiens fiche niet in het Rijksarchief te vinden was. Bezoekers kunnen ons trouwens altijd contacteren wanneer zij over bijkomende foto’s, documenten of andere informatie beschikken met betrekking tot personen, al dan niet familieleden, die ze in de databank terugvinden. Cruciaal daarvoor is natuurlijk de bekendheid van dit project bij het grote publiek, wat de bedoeling van deze uiteenzetting uiteindelijk is.
Hoe uitgebreider deze databank wordt (misschien uitgebreid met andere gemeenten?) hoe interessanter deze wordt voor onderzoekers. Er ontstaat bijvoorbeeld een duidelijk beeld van welke beroepsgroepen zeer goed vertegenwoordigd waren bij de vluchters en naar welke regio’s ze in Frankrijk trokken.
Leden van De Zonnebeekse Heemvrienden kunnen deze lezing bijwonen voor vijf euro, aan niet-leden vragen we een bijdrage van tien euro. Na afloop bieden we alle aanwezigen een drankje aan.
Gezien het heemkundig groot belang van dit project, hopen we op een talrijke opkomst.